Π Υ Ρ Ο Σ Β Ε Σ Η ; . . . ή . . . Π Υ Ρ Ο Π Ρ Ο Σ Τ Α Σ Ι Α ;

Η ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ 

ΤΩΝ ΔΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ.

1. Γενικά

Είναι αναντίρρητη ανάγκη η ύπαρξη και η λειτουργία μιας Υπηρεσίας Πολιτικής Προστασίας σε Κρατικό και κυρίως τοπικό επίπεδο, καλά στελεχωμένης, με άριστη εκπαίδευση των στελεχών της, πλήρως εξοπλισμένης και σε συνεχή επαγρύπνηση αφού οι πυρκαγιές, όταν αιφνιδιάσουν τα συστήματα Πολιτικής Προστασίας και τις Κοινωνίες, γίνονται ακόμα πιο καταστρεπτικές. 

Γενικά τα συστήματα Πολιτικής Προστασίας σε όλα τα επίπεδα, θα πρέπει να γνωρίζουν ότι οι πυρκαγιές:

α. Δεν καταστέλλονται, προλαβαίνονται (Πρόληψη-Πρόληψη-Πρόληψη) 

β. Απαιτούν για την αντιμετώπισή τους: 

(1) Σοβαρή και δοκιμασμένη σχεδίαση που δεν αφήνει ‘’Τίποτα στην Τύχη’’ 

(2) Άριστη εκπαίδευση του προσωπικού με κατάλληλο ατομικό εξοπλισμό  σε συνεχή επαγρύπνηση κυρίως πριν να εκδηλωθεί η θεομηνία 

(3)  Πλήρη γνώση από τα στελέχη της του θεάτρου των επιχειρήσεων 

(4) Κατάλληλο μηχανολογικό εξοπλισμό. Μη ξεχνάτε ότι το ‘’Εργαλείο κάνει το μάστορα’’ 

(5) Συνεργασία όλων των εμπλεκομένων φορέων και κοινό επιχειρησιακό έλεγχο κατά την εξέλιξή τους 

(6) Πειθαρχία και έλεγχο κατά την εξέλιξή τους με σταθερό και κινητό (επί τόπου) κέντρο επιχειρήσεων, που θα διαθέτει άριστο  σύστημα επικοινωνιών (Διοίκηση = Επικοινωνίες), που θα λειτουργεί με πειθαρχία  και κανόνες. 

(7) Αξιοποίηση κατά φάση και κυρίως στην πρόληψη του Εθελοντισμού 

(8) Κυρίως όμως οι πυρκαγιές απαιτούν δουλειά και προετοιμασία των δασικών περιοχών πριν να εκδηλωθούν, και επαγρύπνηση, ώστε να μην μας αιφνιδιάσουν.

2. Δασικές Πυρκαγιές

(α) Η Δασική Πυρκαγιά αντιμετωπίζεται ΠΡΙΝ ανάψει αφού όταν εκραγεί με τις συνθήκες που συνήθως εκρήγνυται (αέρας 10 Μποφώρ)  δύσκολα ή καθόλου αντιμετωπίζεται. 

-  Καλή Σχεδίαση 

(β) Πρόληψη: 

-  Καλή Διαχείριση των δασών, ανύπαρκτη για πολλά χρόνια τώρα 

-  Επιτήρηση - Άμεση  Επέμβαση ή Βάση 

-  Συντήρηση των δασικών δρόμων 

-  Συντήρηση, στελέχωση, επικοινωνία των πυροφυλακίων σε 24ωρη βάση 

-  Μόνιμα στελεχωμένο ΚΕΠΙΧ (Κέντρο Επιχειρήσεων) 

-  Δεξαμενές πλήρωσης  Ε/Π  ERICSSON 

-  Κοπή των χόρτων παντού 

-  Περιπολίες στα δάση 

-  Διατήρηση ΟΛΩΝ των πυροσβεστικών μας μέσων εντός των Αστικών και Περιαστικών δασών με δείκτη επικινδυνότητας 4. 

-  Λειτουργία της γραμμής  Παρατηρητήριο (Βλέπω-Αναφέρω)

• ΚΕΠΙΧ (Αξιολογώ-Δίνω Εντολή)
• Όχημα εντός Δάσους (Εντοπίζω- Επεμβαίνω-Αναφέρω)

(γ) Καταστολή: Ενίσχυση στη λειτουργία υλοποίησης του επιχειρησιακού σχεδιασμού του Πυροσβεστικού Σώματος 

Απόφαση - Υλοποίηση τυχόν εκκένωσης οικισμών

(δ) Αποκατάσταση των περιοχών που επλήγησαν 

Κορμοδέματα – Κλαδοπλέγματα - Δενδροφυτεύσεις σε περιοχές που δεν πρόκειται να λειτουργήσει η φυσική αναδάσωση, εφ’όσον καίγονται  για 2^η και πλέον φορά.

3. Ο Ρόλος του Εθελοντισμού στην Πολιτική Προστασία Γενικά.

Ο βασικός αιμοδότης στελέχωσης της Π.Π. Δήμου είναι ο Εθελοντισμός. Ο Εθελοντισμός γίνεται δύναμη εγγύησης για το Δήμο αν είναι οργανωμένος, πειθαρχημένος, συγκροτημένος και άριστα εκπαιδευμένος. 

Απαραίτητο είναι λοιπόν όλοι οι Δήμοι από σήμερα να συστήσουν, αν δεν έχουν, το Εθελοντικό Κλιμάκιο Π.Π. 

Ο Δήμος οφείλει να στηρίζει την πολύπλευρη και πολυεπίπεδη εκπαίδευση των Εθελοντών, την εξασφάλιση των ειδών ατομικής προστασίας για την ασφαλή υλοποίηση της αποστολής τους, οχήματα και λοιπό  μηχανολογικό εξοπλισμό, καύσιμα, λιπαντικά, συντήρηση των οχημάτων του Εθελοντικού Κλιμακίου, αδειοδοτήσεις οδήγησης των οχημάτων του Δήμου από τους Εθελοντές, καθώς και ασφάλισή τους έναντι ατυχημάτων κατά το χρόνο υλοποίησης  της αποστολής 

Ένα Εθελοντικό Κλιμάκιο Δήμου με  50 έως 100 ενεργούς εθελοντές δίνει ικανοποιητική δυναμική στον αγώνα που δίνουμε ως αυτοδιοίκηση για αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών. 

Δυστυχώς η αυτοδιοίκηση, αλλά κυρίως η Κεντρική Εξουσία, δεν έχει στηρίξει μέχρι σήμερα όσο πρέπει το θεσμό του Εθελοντισμού σε όλα τα επίπεδα, θεσμικά και οικονομικά. 

«Ο Εθελοντισμός είναι μοναδική πράξη που μέσα από αυτήν, εκείνος που την προσφέρει, δεν προσδοκά  ανταλλάγματα, τίτλους, επαίνους, βραβεία και αξιώματα, παρά μόνο την απόλαυση της ανιδιοτελούς πράξης, καλλιεργώντας έτσι μια άλλη συμπεριφορά που αποδεικνύει ήθος. 

Ο Εθελοντής διακατέχεται από τον έρωτα του ερασιτέχνη, τη συνέπεια του επαγγελματία, την πειθαρχία του στρατιώτη και την ανιδιοτέλεια του ανώτερου ανθρώπου»

 4. Αξιοποίηση του Εθελοντισμού στις Δασικές Πυρκαγιές

Ο Εθελοντισμός μπορεί να προσφέρει στη φάση της πρόληψης πυροπροστασίας, στην προετοιμασία των αστικών και περιαστικών δασών, στην επιτήρηση και στην άμεση επέμβαση. Μπορεί στη φάση της  καταστολής να λειτουργήσει στο κύριο ή στα δευτερεύοντα μέτωπα καταστολής της πυρκαγιάς, στην αντιμετώπιση μικροεστιών ή αναζωπυρώσεων, στη διακίνηση πυροσβεστικών  τμημάτων, ως άριστος γνώστης του θεάτρου των επιχειρήσεων, στην αναπλήρωση ύδατος των πυροσβεστικών οχημάτων της πρώτης γραμμής, στην αναπλήρωση ύδατος των υδατοδεξαμενών πλήρωσης, των πυροσβεστικών Ε/Π ERICSSON, στην προσφορά πρώτων βοηθειών μικρών απωλειών υγείας κατά την εξέλιξη υλοποίησης της αποστολής της πυρόσβεσης.

 5. Πίνακας Ενδεικτικών βασικών Ενεργειών Προετοιμασίας των Δήμων μας.

α. Εθελοντικές δράσεις προετοιμασίας των αστικών δασών εντός ή σε επαφή με τον οικιστικό ιστό. 

β. Αποκατάσταση της βατότητας των δασικών δρόμων από τις δασικές υπηρεσίες σε συνεργασία. 

γ. Συντήρηση των πυροφυλακίων. 

δ. Έλεγχος - αποκατάσταση της προσβασιμότητας από τα ελικόπτερα ERICSSON των δεξαμενών πλήρωσης. Εγκατάσταση και έλεγχος λειτουργίας του συστήματος πλήρωσής τους εξ΄ αποστάσεως. 

ε. Κατανομή κονδυλίων πολιτικής προστασίας στους Δήμους. Προσλήψεις 3μηνιτών για στελέχωση πυροφυλακίων, εποχούμενων περιπόλων, ΚΕΠΙΧ. 

ζ. Έλεγχο συντήρηση των πυροσβεστικών οχημάτων του Δήμου. 

η. Βελτίωση – αναθεώρηση, όπου απαιτείται, ανάπτυξη στο προσωπικό της σχεδίασής μας για την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών. 

θ. Συγκρότηση των εθελοντικών ομάδων και ταχύρρυθμη εκπαίδευση επί της αποστολής των. 

ι. Έλεγχο πληρότητας και λειτουργίας του επικοινωνιακού μας συστήματος. 

ια. Στελέχωση, ετοιμότητα, λειτουργία ΚΕΠΙΧ με αξιοποίηση του συστήματος GPS. 

ιβ. Κοπή χόρτων εκατέρωθεν δασικών δρόμων. 

ιγ. Προετοιμασία, κοπή χόρτων δημόσιων και ιδιωτικών χώρων (οικοπέδων) εντός του οικιστικού ιστού. 

ιδ. Πλήρη έλεγχο, προετοιμασία και συνεχή επαγρύπνηση των χώρων εναπόθεσης κλαδιών,  μεταφόρτωσης απορριμμάτων ή ανοιχτών χωματερών. 

ιε. Αυστηρό έλεγχο - απαγόρευση στάθμευσης στους όρχους των Δήμων μας απορριμματοφόρων με απορρίμματα στις βαρέλες τους. 

ιστ. Εγκατάσταση, δοκιμή λειτουργίας του συστήματος πρόληψης (πυροφυλάκια - ΚΕΠΙΧ -  οχήματα άμεσης επέμβασης). 

ιζ. Συνεργασία με αστυνομικές αρχές κυρίως για τον έλεγχο απαγόρευσης κίνησης πολιτών εντός των δασικών εκτάσεων, όταν εφαρμοστεί. 

ιη. Συνεργασία με δασικές υπηρεσίες για την συντήρηση των δασυλλίων και των δασικών δρόμων κυρίως. 

ιθ. Συνεργασία κυρίως με τους Πυροσβεστικούς Σταθμούς που έχουν την ευθύνη στην περιοχή μας. 

κ. Συνεργασία με ΕΥΔΑΠ για έλεγχο λειτουργίας των κρουνών. 

κα. Συνεργασία με τη ΔΕΔΔΗΕ για αποψίλωση των περιοχών κάτω και πέριξ των πυλώνων υψηλής και υπερυψηλής τάσεως, πλύσιμο των συλλεκτήρων, μονωτήρων, απελευθέρωση των ηλεκτρικών καλωδίων από τα κλαδιά (σύστημα ενημέρωσης ΔΕΔΔΗΕ). 

κβ. Έλεγχο του εξοπλισμού μας και του υλικού ένδυσης των υπηρεσιακών και εθελοντικών ομάδων. 

κγ. Συνεργασία με μεγάλες Μονάδες – Φορείς εντός της ζώνης ευθύνης μας (νοσοκομεία, επιχειρήσεις, εργοστάσια κ.τ.λ.). 

κδ. Ενημέρωση του πολίτη πλήρη και συνεχή για την οργάνωση λειτουργία μας, κατά φάση, υποχρεώσεις του.

6. Επίλογος

Οι δασικές πυρκαγιές αποτελούν, ιδίως για τους ορεινούς και ημιορεινούς δήμους της Αττικής, τον καθημερινό εφιάλτη της αυτοδιοίκησης. 

Σήμερα οι δασικές πυρκαγιές απειλούν και τα δάση και τα άλση εντός του οικιστικού ιστού των πόλεών μας και μια πυρκαγιά εκεί δε θα κάψει μόνο πεύκα. 

Η ύπαρξη και εφαρμογή από την κεντρική εξουσία του λάθος δόγματος στήριξης της καταστολής και όχι της πρόληψης, έχει οδηγήσει στην δασική ερήμωση τεράστιων πρώην δασικών εκτάσεων. 

Η δασική πυρκαγιά όταν εκραγεί και ξεφύγει την καταστέλλει δυστυχώς μόνο ο θεός (βροχή) ή η θάλασσα ενώ έχει ήδη αφήσει πίσω της τεράστια οικολογική και οικονομική καταστροφή. 

Η πρόληψη πρέπει να είναι η βάση αντιμετώπισης των δασικών πυρκαγιών και αυτή είναι δουλειά αποκλειστικής ευθύνης της αυτοδιοίκησης Α΄βαθμού. Η αυτοδιοίκηση θα πρέπει να στηριχθεί από το κράτος επαρκώς για να υλοποιήσει της αποστολή της αυτή. 

Στην αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών (Πρόληψη – Καταστολή – Αποκατάσταση) η συνεργασία των εμπλεκομένων εθελοντικών και υπηρεσιακών φορέων είναι ΜΟΝΟΔΡΟΜΟΣ. 

Δυστυχώς όπως κάθε χρόνο αρχίζει η αντιπυρική περίοδος 1^η Μαΐου. Η αντιπυρική περίοδος θα πρέπει να αρχίζει τον Οκτώβριο με το πέρας του καλοκαιριού. 

Δυστυχώς η φωτιά δεν αναγνωρίζει όρια Δήμων και Περιφερειών  και έτσι ο βαθμός προετοιμασίας και η λειτουργία του ενός Δήμου επηρεάζει τον άλλο. Μην ξεχνάτε ότι η Πεντέλη δεν κάηκε ποτέ από φωτιά που πρωτοεκδηλώθηκε στην Πεντέλη, κάηκε από τη Σταμάτα το 1998 και το Γραμματικό το 2009.

Από την ομιλία του Προέδρου της Επιτροπής Πολιτικής Προστασίας & Εθελοντισμού της Π.Ε.Δ.Α. (Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Αττικής) κ. Δ. Στεργίου, Δημάρχου Πεντέλης 

9ο FORUM Αυτοδιοίκησης 

Ιούνιος 2017 

ΠΗΓΗ: http://www.stergiou-kapsalis.gr/stergiou6/papers/4997--9-forum-25